Plexi czy poliwęglan lity – porównanie najważniejszych właściwości tych dwóch tworzyw sztucznych

W dziedzinie przezroczystych i trwałych tworzyw sztucznych akryl (tzw. plexi lub pleksi) i poliwęglan lity wyróżniają się jako dwa z najczęściej używanych materiałów. Oba mają sporo zalet i na pierwszy rzut oka wyglądają całkiem podobnie. Są to jednak dwa odrębne materiały, które różnią pod kilkoma ważnymi względami.

Właściwości fizyczne i trwałość plexi oraz poliwęglanu

Zacznijmy od największej zalety zarówno plexi, jak i poliwęglanu litego. Mowa oczywiście o bardzo wysokiej odporności na uderzenia (udarności). Plexi, czyli szkło akrylowe, może pochwalić się kilkanaście razy większą odpornością na uderzenia niż zwykła szyba. Całkiem niezły wynik, który blednie jednak w porównaniu z poliwęglanem. Ten polimer wyróżnia się aż 25 razy większą odpornością niż szkło. 

Wyjątkowa trwałość poliwęglanu wynika z jego unikalnej struktury molekularnej. Długie łańcuchy węglowe zapewniają materiałowi niezwykłą elastyczność i odporność. Gdy poddany jest uderzeniu, poliwęglan lity absorbuje i rozprasza energię poprzez deformację plastyczną, zamiast kruszyć się jak szkło. 

Jednym z podobieństw jest niewielka waga. Oba te tworzywa ważą mniej więcej połowę mniej niż szklana szyba tych samych rozmiarów. Gęstość obu tworzyw jest niemal identyczna: 1,19 g/cm³ w przypadku plexi i 1,20 g/cm³ w przypadku poliwęglanu. Niewielki ciężar ma bardzo duże znaczenie np. w budownictwie czy motoryzacji. 

Właściwości optyczne poliwęglanu litego i szkła akrylowego

Najpopularniejszy wariant plexi na wymiar i poliwęglanu to tworzywo bezbarwne (przezroczyste). Między innymi dzięki temu materiały te tak dobrze zastępują szkło. W tej kategorii na prowadzenie wysuwa się plexi. Przepuszczalność światła w przypadku tego tworzywa wynosi aż 92% i spada jedynie nieznacznie wraz ze wzrostem grubości płyty. Trochę gorzej, chociaż nadal nieźle wypada poliwęglan lity. W przypadku najcieńszych płyt poliwęglanowych przepuszczalność światła to 90%. Spada jednak wyraźnie w przypadku grubszych płyt jak np. poliwęglan lity 10mm do nieco ponad 70%. 

Odporność na promieniowanie UV

W przypadku tworzyw tak szeroko stosowanych, jak plexi i poliwęglan nie można nie wspomnieć o odporności na promieniowanie UV. Zacznijmy od plexi, która posiada stabilizację UV. Co to znaczy? Akryl sam w sobie jest całkowicie niewrażliwy na promieniowanie UV. Nawet wieloletnia ekspozycja na światło słoneczne nie sprawi, że plexi żółknie czy matowieje. Poliwęglan lity sam w sobie nie posiada takiej odporności. Ekspozycja na promieniowanie UV może prowadzić nie tylko do matowienia, a także osłabienia struktury materiału i finalnie nawet jego uszkodzenia. W sprzedaży dostępne są jednak płyty poliwęglanowe pokryte specjalną warstwą UV. Jest ona niewidoczna gołym okiem i nie wpływa np. na przezroczystość materiału. Tak zabezpieczony materiał można z powodzeniem stosować w miejscach wystawionych na działanie światła słonecznego. 

Obróbka plexi i poliwęglanu litego

Łatwość obróbki jest ważnym czynnikiem w wielu projektach. Zarówno akryl, jak i poliwęglan oferują duże możliwości obróbki, ale istnieją pewne różnice do rozważenia. Uogólniając, można powiedzieć, że płyty akrylowe (plexi) dają nieco większe możliwości obróbki. Tworzywo to można wycinać, czy grawerować laserowo. Dzięki temu z płyt akrylowych można wycinać niemal dowolne kształty. 

W przypadku poliwęglanu litego w grę wchodzi mechaniczne frezowanie i cięcie. Ze względów bezpieczeństwa (możliwość zapalenia się materiału oraz wydzielanie toksycznych oparów) poliwęglanu nie można ciąć laserem. 

Przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi i technik oba te tworzywa można także nawiercać, kleić, malować, polerować, termoformować czy nawet drukować. 

Płyty akrylowe i poliwęglan lity oferują sporo zalet w porównaniu z tradycyjnym szkłem. Zarówno pod względem odporności na uderzenia, wagi, jak i możliwości obróbki. Wybór między tymi dwoma materiałami ostatecznie zależy od konkretnych wymagań każdego zastosowania. Bez wątpienia będą odgrywać coraz ważniejszą rolę w szerokiej gamie branż. Plexi kojarzona jest często z zastosowaniem w reklamie czy w dekoracji wnętrz. Z kolei poliwęglan lity to wyspecjalizowane tworzywo wykorzystywane w przemyśle czy nowoczesnym budownictwie.