Z czego może wynikać ból zęba i jak sobie z nim poradzić?

Ból zęba najczęściej pojawia się nagle w najmniej oczekiwanej sytuacji. Niekiedy utrzymuje się przez dłuższy czas, a czasem znika i niespodziewanie nawraca — w każdym z tych przypadków wymaga jednak konsultacji z lekarzem stomatologiem, gdyż nie bierze się znikąd. Ból zęba, określany jako odontalgia, zawsze ma swoją przyczynę. Występuję, gdy w obrębie zęba, dziąsła lub otaczających struktur zachodzi stan zapalny, uszkodzenie czy podrażnienie, które przekłada się na odczuwany dyskomfort. Jak można sobie z nim poradzić?

Najczęstsze przyczyny bólu zęba

Jedną z najczęstszych przyczyn bólu zęba jest próchnica. Związane z nią procesy doprowadzają stopniowo do rozkładu tkanek spowodowanego przez działanie bakterii, które wytwarzają kwasy przetwarzające cukry zawarte w diecie. Niszczą one szkliwo zęba, a gdy próchnica dociera do miazgi, może wywołać silny ból. 

Jednak nie tylko ona może powodować ból zęba. Przyczyny jego występowania mogą być znacznie szersze i obejmować:

• ropień zęba, będący infekcją bakteryjną w jego obrębię lub okolicznych tkankach, doprowadzającą do powstania zbioru ropy w nich, 
• zapalenie dziąseł, prowadzące do uszkodzenia tkanek wspierających ząb,
• zatrzymanie zęba, który nie może wyrosnąć prawidłowo (zazwyczaj dotyczy zębów mądrości), przez co wywołuje nacisk na sąsiednie struktury i może powodować stan zapalny,
• złamanie zęba w wyniku urazów mechanicznych lub przewlekłych, nieleczonych problemów stomatologicznych, przy którym intensywność bólu zależy od stopnia uszkodzenia struktury zębowej. 

Oprócz tego ból zębów może być również całkowicie niezwiązany z nimi samymi, wynikając na przykład z zapalenia zatok przynosowych, które zlokalizowane są blisko górnych korzeni zębowych. 

Jakie objawy mogą towarzyszyć bólowi zęba?

Problemy zdrowotne w obrębię jamy ustnej, cechują się charakterystycznymi objawami. Odczuwane są one najczęściej jako ostry, tępy, rozpierający lub pulsujący ból w okolicach zęba i otaczających go tkanek. Jego występowanie często wywołują czynniki zewnętrzne, takie jak picie zimnych lub ciepłych napojów, żucie pokarmów czy spożywanie słodkich produktów. 

Oprócz tego bólowi zęba może towarzyszyć również obrzęk dziąseł, a nawet całej strony twarzy, po której występuje. Przy silnym stanie zapalnym nie rzadko pojawia się także gorączka i osłabienie organizmu. 

Diagnostyka i leczenie bolącego zęba

Każdy ból zęba wymaga wizyty u stomatologa, który będzie w stanie zlokalizować przyczynę jego występowania i wyeliminować ją. Proces diagnostyczny rozpoczyna się od wywiadu, w którym dentysta zbiera informacje na temat objawów, ich nasilenia, częstotliwości i okoliczności występowania. Następnie ogląda jamę ustną oraz wykonuje badanie palpacyjne, które może pomóc zlokalizować bolesny ząb. W wielu przypadkach niezbędna jest także diagnostyka obrazowa. Zdjęcia rentgenowskie czy tomografia komputerowa, pozwalają ocenić struktury wewnętrzne zęba, stan korzeni oraz otaczających kości.

Samo leczenie bólu zęba zależy natomiast od przyczyny. W przypadku próchnicy obejmuje ono usunięcie uszkodzonych tkanek oraz wypełnienia ubytku. Gdy jest on spowodowany zapaleniem miazgi, konieczne może być leczenie kanałowe, aby usunąć zainfekowaną miazgę i zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się infekcji. Przy złamaniu zęba stosuje się natomiast odbudowę przy użyciu materiałów kompozytowych lub koron, a w cięższych przypadkach przeprowadza się jego ekstrakcję. Z kolei ropnie wymagają leczenia antybiotykami i wykonania drenażu, a następnie wyeliminowania źródła infekcji poprzez np. leczenie endodontyczne.

Domowe sposoby na ból zęba

Pojawiający się ból zęba nigdy nie powinien być ignorowany i wymaga jak najszybszej konsultacji ze stomatologiem. Czasem wizyta w gabinecie dentystycznym nie jest jednak możliwa od razu. W takim przypadku warto wiedzieć, jak złagodzić ból zęba domowymi sposobami. 

Poza zastosowaniem środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych na bazie ibuprofenu w uśmierzeniu silnego bólu zęba pomóc może:

• płukanka solna przygotowana z rozpuszczonej połowy łyżeczki soli w szklance ciepłej wody, która zmniejszy stan zapalny i oczyści obszar wokół zęba,
• olejek goździkowy nakładany za pomocą bawełnianego wacika na bolący ząb, który zawiera eugenol, naturalny środek przeciwbólowy i antyseptyczny,
• zimny okład, przyłożony do policzka w miejscu, odczuwania bólu, który złagodzi go i zmniejszy obrzęk poprzez zwężenie naczyń krwionośnych. 

Jak uniknąć bólu zęba?

W przypadku bólu zęba sprawdza się stara zasada — zapobiegaj, zamiast leczyć. Zgodnie z nią znaczący wpływ na częstotliwość jego występowania i stopień intensywności ma prawidłowa, regularna higiena jamy ustnej obejmująca nie tylko szczotkowanie zębów co najmniej 2 razy dziennie, ale także nitkowanie. Istotne jest również unikanie czynności, które mogłyby doprowadzić do uszkodzeń mechanicznych, takich jak gryzienie długopisów czy innych twardych przedmiotów lub otwieranie nimi opakowań. 

Oprócz tego, aby uniknąć wystąpienia bólu zęba, należy regularnie odwiedzać gabinet dentystyczny. Warto wybierać miejsca takie jak klinika stomatologiczna DentalSand w Gdyni, w której przeprowadzić można nie tylko kontrolny co półroczny przegląd zębów, ale także wykonać zabiegi higienizacyjne. Dzięki temu ryzyko wystąpienia bólu w obrębie jamy ustnej zostanie znacząco zredukowane.